کتاب‌ها و کارهای بیرونی:
 
بیرونی که بر زبان‌های یونانی، هندی و عربی هم چیره بود، کتب و رسالات بسیار که شمار آنها را بیش از ۱۴۶ گزارش کرده‌اند نوشت که جمع سطور آنها بالغ بر ۱۳ هزار است. مهم‌ترین آثار او التفهیم در ریاضیات و نجوم، آثار الباقیه در تاریخ و جغرافیا، قانون مسعودی که نوعی دانشنامه‌است و کتاب تحقیق ماللهند درباره اوضاع این سرزمین از تاریخ و جغرافیا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعی آن. بیرونی کتاب دانشنامه خود را به نام سلطان مسعود غزنوی حاکم وقت کرد، ولی هدیه او را که سه بار شتر سکه نقره بود نپذیرفت و به او نوشت که که کتاب را به خاطر خدمت به دانش و گسترش آن نوشته‌است، نه پول.
 
بیرونی، هم‌دورهٔ بوعلی سینا بود که در اصفهان می‌نشست و با هم مکاتبه و تبادل نظر فکری داشتند.
 
بیرونی در جریان لشکرکشی‌های محمود غزنوی به هند (پاکستان امروز بخشی از آن است) امکان یافت که به این سرزمین برود، زبان هندی فراگیرد و در باره اوضاع هند پژوهش کند که فراوردهٔ این پژوهش، کتاب «هندشناسی» اوست.
 
از دیگر آثار وی می‌توان به کتاب الصیدنه فی الطب اشاره کرد که کتابی است در باره گیاهان دارویی و با تصحیح دکتر عباس زریاب خویی منتشر شده‌است.

در حالي که او را مي توان يکي از اولين دانشمندان مسلمان دانست که با اصطلاحات امروزي به کار مردم شناسي مي پرداختند. مهم ترين عقيده ي او راجع به مطالعه ي فرهنگ هاي ديگر پرهيز از قضاوت کردن و ارزش گذاري و سعي در گزارش دقيق مشاهدات است که امروزه هم در دانش اجتماعي به کار مي رود. بيروني تا آخرين لحظه ي عمرش از دانستن دست نمي کشيد.

 اين روايت بسيار معروف است که او در آخرين دقايق عمرش به دنبال پاسخ سوالي بود و به اطرافيانش گفت که جواب اين سوال را بدانم و بميرم بهتر از ين است که نادانسته بميرم. او درسال 440(ه.ق.) در غزنين وفات يافت.